ADAÇAYI

Ballıbabagillerden olan adaçayı, “dişotu” ve “meryemiye” adları ile de tanınır. 30 – 70 cm boyunda olan bitkinin menekşe renkli çiçekleri halka dizilişlidir. Karşılıklı olan beyaz keçeli yaprakları gümüş gibi parıldar ve acımtırak, ıtırlı bir koku yayarlar. Bahçe adaçayı , güneşli bir yerde yetiştirilmelidir. Don olayına karşı duyarlı olduğu için, kış boyunca çam dalları ile örtülmesi doğru olur. Ülkemizde İzmir bölgesinde bahçe adaçayı yetiştirilmektedir. Bir başka cins olan çayır adaçayı (Salvia pratensis – Salvia tribola), çayırlarda, bayırlarda ve meralarda yetişir. Çevresine ıtırlı hoş bir koku yayan mavi – menekşe renkli çiçeklerin pırıltısı uzaklardan seçilebilir. Çayır adaçayı (Anadolu adaçayı) batı ve güney – batı Anadolu’da bol olarak yetişmektedir. Sağlık için daha yararlı olanı bahçe adaçayıdır.

Adaçayı sıkça içildiğinde tüm bedeni güçlendirir, kalp krizi tehlikesini azaltır. Gece terlemelerinde, lavanta çiçeğinin yanı sıra yardımcı olabilecek tek bitkidir. Gece terlemesine neden olan hastalığı iyileştirir ve bu hastalıkla el ele giden aşırı güçsüzlüğe, canlandırıcı etkisi sayesinde son verir. Kramplarda , omurilik rahatsızlıklarında , beze hastalıklarında günde iki fincan çay yudumlanarak içilmelidir. Adaçayı , hasta karaciğeri de olumlu etkiler, gazları yok eder. Kan temizleyici etkisi vardır. Solunum organlarını ve mideyi balgamsı salgılardan temizler, iştah açıcıdır ve bağırsak rahatsızlıkları ile ishalleri iyi eder. Böcek sokmalarında, sokulan bölgeye adaçayı yaprağının tozu uygulanır. Adaçayı, dıştan uygulandığında, yaprağın tozu uygulanır. Adaçayı dıştan uygulandığında, bademcik iltihabı , boğaz hastalıkları, diş iltihaplanmaları, yutak ve ağız boşluğu iltihaplanmalarında önerilir. Adaçayı, sallanan dişlere, dişeti çekilmesine ve kanamasına karşı da kullanılabilir. Bu durumda da gargara yapılır veya çaya batırılan pamuk hasta bölgelere uygulanır. Sinirli, yorgun olan kişiler ve rahim hastalığı çeken kadınlar arada sırada adaçayı oturma banyosu yapmalıdır. Şifalı bitki olarak kullanılmasının yanı sıra adaçayı, çok değerli bir baharat olarak mutfaklara girmiştir.