Türk Çadır Sanatı Nedir? Orta Asya Türk Çadır Sanatı

Çadır, göçebe yaşayan Türkler için çok önemlidir. Orta Asya’da taşınabilir bir konut özelliği olan çadırların yapımında ağaç çubuklar, keçe ve ip kullanmışlardır. Çadırın kubbesinin ortası havalandırma ve ışık için açıktır.

Hun Türklerinde çadır üzerinde aplike tekniği ile yapılmış süslemeler görülür. Selçuklu mezar anıtlarından olan kümbetler ve türbeler yapı tipi olarak eski Türk çadırlarından izler taşır.

TÜRBE: Üzeri kubbe ile örtülü mezar yapıları.

KÜMBET: Üzeri konik veya piramit çatıyla örtülü mezar yapıları.

Türk Çadır Sanatı Geniş Bilgi

Çadır kelimesinin iki farklı kökenden geldiği düşünülmektedir. Bunlardan ilki Türkçede birleştirmek, birbirine tutturmak anlamlarında kullanılan çat- fiil kökünden türetilmişken, ikincisi Farsçada örtü anlamına gelen çatur kelimesidir. Bu kelimenin de kökeninin Farsçaya çetr şeklinde geçen Sanskritçe şemsiye veya gölgelik anlamlarına gelen çhattra dan geldiği düşünülmektedir.

Tarih öncesi devirlerde insanın mağaralardan çıkıp daha sıcak olan bölgelere göç ederken ortaya çıkan barınma sorununa getirilen çözüm sonucu ortaya çıkan çadır; insanlık tarihinin başlangıcından bu yana barınma ve korunmaya duyduğu gereksinimlerine karşı bulduğu çözümlerden birisidir. Çadır, mevsimsel değişimler sonucunda günümüzde açık havada kullanılan, kolaylıkla kurulabilen, farklı malzeme ve tekniklerle oluşturulabilen, farklı detaylar barındıran, kullanım farklılıklarına göre bazen sadece bir korunak görevi görürken bazen de mekâna yerleşme öğesi olarak tanımlanmaktadır.

Çadır doğal etkenlerden korunmak amacıyla yapılmış basit bir sığınağın ötesinde, içinde yaşayan insanların yaşam, inanç, gelenek, görenek, ekonomi, beğeni, süsleme ve sanatlarını yani kültürlerini bünyesinde barındıran bir yapıdır.